Ο ιός Ζίκα πήρε το όνομά του από δάσος της Ουγκάντα, όταν και ταυτοποιήθηκε σε μαϊμού, κατά τη διάρκεια επιδημίας κίτρινου πυρετού, το 1947.
Μεταδίδεται από το είδος κουνουπιών Aedes, που συνήθως τσιμπούν την ημέρα και τα οποία επίσης ευθύνονται για την εξάπλωση του δάγγειου πυρετού, του κίτρινου πυρετου, του ιου του Δυτικού Νείλου και του ιού Chikungunya. Το κουνούπι τίγρης μπορεί, επίσης, να μεταδώσει τον ιό, αλλά όχι εξίσου αποτελεσματικά. Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι ο ιός μεταδίδεται με τη μετάγγιση αίματος και ενδεχομένως με την ερωτική συνεύρεση καθώς έχει επίσης ανιχνευθεί σε ανθρώπινο σπέρμα.
Ο ιός δεν θεωρείται ότι μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Εάν όμως ένα υγιές κουνούπι τσιμπήσει έναν φορέα του ιού Ζίκα, το κουνούπι γίνεται φορέας και το τσίμπημά του θα οδηγήσει στη συνέχεια σε μόλυνση εάν τσιμπήσει ένα υγιές άτομο.
Ο ιός θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνος για τις εγκύους και τα μωρά τους, καθώς συνδέεται με τη δραματική αύξηση στα περιστατικά μικροκεφαλίας, μιας εκ γενετής ανωμαλίας που χαρακτηρίζεται από το μικρό μέγεθος του κρανίου και του εγκεφάλου. Μία μολυσμένη μητέρα το μεταφέρει στο νεογέννητο παιδί της.
Συμπτώματα
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο ιός Ζίκα προκαλεί ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Οχτώ στους 10 ανθρώπους που μολύνονται από τον ιό δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Για όσους εκδηλώνουν συμπτώματα, τα δύο συχνότερα είναι ο πυρετός και τα δερματικά εξανθήματα. Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι οι μυϊκοί πόνοι και οι πόνοι στις αρθρώσεις (αρθραλγία), ο πόνος πίσω από τα μάτια και η επιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα, ερεθισμός και φαγούρα στα μάτια). Ακόμη, όμως, και αυτοί που εμφανίζουν συμπτώματα δεν χρειάζεται να νοσηλευτούν. Τα συμπτώματα επιμένουν συνήθως από δύο έως επτά ημέρες.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει διαγνωστικό τεστ. Για να ανιχνευθεί η λοίμωξη χρειάζεται ανάλυση αίματος ή ιστού μία εβδομάδα από τη λοίμωξη.
Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο κατά του ιού. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης των ΗΠΑ δεν προτείνουν κάποια συγκεκριμένη αντιιική φαρμακευτική αγωγή. Οι ασθενείς αναρρώνουν με ανάπαυση, καλή διατροφή και υποστηρικτική φροντίδα όπως φάρμακα προς ανακούφιση από τον πόνο και τον πυρετό.